Trong thế giới số hóa hiện nay, việc đánh giá quyền truy cập trở thành yếu tố không thể thiếu trong bất kỳ hệ thống quản lý dữ liệu nào. Thực tế cho thấy, thông tin nhạy cảm và tài nguyên quý báu của tổ chức đang ngày càng gia tăng. Điều này khiến cho việc xác định ai có thể truy cập vào đâu trở nên vô cùng cần thiết.

Đánh giá quyền truy cập người dùng (UAR) là gì?

Đánh giá quyền truy cập người dùng (User Access Review – UAR) là quá trình xác định, đánh giá và quản lý quyền truy cập của người dùng trong một hệ thống CNTT. UAR là một phần quan trọng trong quản trị danh tính. Các tổ chức thực hiện việc đánh giá quyền truy cập người dùng bằng cách xem xét tất cả quyền truy cập của người dùng, đảm bảo rằng người dùng chỉ được cấp quyền cần thiết phù hợp với vai trò của họ. Quy trình này nên được tự động hóa hoàn toàn.

Mục tiêu của UAR bao gồm duy trì bảo mật tối thiểu, giảm rủi ro bị danh tính và đáp ứng các sáng kiến về tuân thủ và bảo hiểm mạng.

Tại sao đánh giá quyền truy cập người dùng lại quan trọng?

Trong một tổ chức, nhân viên thường thay đổi vị trí hoặc rời đi, dẫn đến việc quyền truy cập không được điều chỉnh. Điều này gây ra tình trạng “leo thang quyền” (privilege creep), làm tăng nguy cơ an ninh cho tổ chức. Các vấn đề bảo mật có thể xảy ra khi nhân viên rời đi mà không đánh giá quyền truy cập người dùng, hoặc nếu các kết quả đánh giá không được xử lý. Nhân viên cũ có thể để lại tài khoản không còn sử dụng. Những tài khoản này có thể trở thành lỗ hổng cho kẻ tấn công.

Đánh giá quyền truy cập giúp cấp quyền hợp lý và tuân thủ nguyên tắc quyền tối thiểu (PoLP), một yếu tố quan trọng trong bảo mật danh tính. Nguyên tắc này đảm bảo người dùng chỉ có quyền cần thiết cho công việc của họ. Ngoài ra, việc đánh giá cũng giảm diện tấn công bằng cách loại bỏ các con đường tiềm ẩn đến quyền hạn.

Đọc thêm: Giải pháp bảo mật danh tính mới – BeyondTrust

Ai cần thực hiện đánh giá quyền truy cập người dùng?

Tất cả các tổ chức sử dụng nền tảng kỹ thuật số để quản lý dữ liệu nhạy cảm nên thực hiện đánh giá quyền truy cập người dùng. Các tổ chức đặc biệt nên xem xét việc thực hiện UAR vì những lý do sau:

Bảo vệ dữ liệu và đáp ứng quy định về quyền riêng tư

Các quy định về quyền riêng tư thường yêu cầu các tổ chức đặt ra các giới hạn nghiêm ngặt về cách thức quản lý dữ liệu nhạy cảm và ai có quyền truy cập. Điều này bao gồm các quy định cụ thể cho từng quốc gia, như CCPA ở Hoa Kỳ và GDPR ở Liên minh Châu Âu. Nó cũng bao gồm các quy định theo ngành, như SOX, và các khuôn khổ tự nguyện như ISO 27001 và SOC 2. Ví dụ về các quy định này có thể là HIPAA. Quy định phổ biến này áp dụng cho tất cả các tổ chức chăm sóc sức khỏe tại Hoa Kỳ. HIPAA yêu cầu các kiểm soát sau để bảo vệ thông tin sức khỏe được bảo vệ điện tử (e-PHI):

• Kiểm soát truy cập: duy trì các chính sách và thủ tục chỉ cho phép người dùng có thẩm quyền truy cập vào e-PHI
• Kiểm soát kiểm tra: ghi lại và kiểm tra các quyền truy cập và hoạt động xung quanh e-PHI

Đánh giá quyền truy cập người dùng có thể giúp các doanh nghiệp đáp ứng cả các yêu cầu trên, cùng với nhiều yêu cầu khác trong các quy định của các quốc gia hoặc ngành cụ thể.

Duy trì đặc quyền tối thiểu trong hạ tầng đám mây và SaaS

Các tổ chức sử dụng hạ tầng đám mây và phần mềm dưới dạng dịch vụ (SaaS) nên ưu tiên đánh giá quyền truy cập người dùng. Môi trường đám mây dẫn đến một ranh giới không rõ ràng, làm mờ đi sự phân biệt giữa quyền truy cập có đặc quyền và không có đặc quyền. Vì vậy, việc giữ quyền truy cập và quyền hạn của người dùng trong môi trường đám mây là rất quan trọng. Đánh giá quyền truy cập người dùng giúp đảm bảo mỗi danh tính chỉ có mức quyền truy cập tối thiểu cần thiết để thực hiện các hoạt động được phép.

Các công nghệ chuyên biệt như Quản lý Quyền Lợi Hạ Tầng Đám Mây (CIEM) có thể giúp bạn thực hiện đánh giá quyền truy cập người dùng trong các môi trường đám mây phức tạp. Các giải pháp CIEM cung cấp khả năng hiển thị đa đám mây về quyền và quyền lợi, giúp các tổ chức đảm bảo quyền truy cập được cấp đúng mức.

3 thực tiễn tốt nhất trong đánh giá quyền truy cập người dùng

Khi đánh giá quyền truy cập người dùng, bạn nên chú ý đến:

• Bao quát toàn bộ quyền lợi và phạm vi quyền truy cập: Bao gồm quyền hạn, vai trò và đặc quyền của từng cá nhân liên quan đến chính sách quyền truy cập dữ liệu nhạy cảm, ứng dụng và tài nguyên hệ thống.
• Thực hiện đánh giá định kỳ: Đánh giá quyền truy cập theo lịch trình thường xuyên để điều chỉnh quyền và ngăn chặn sự leo thang quyền. Điều này cũng giúp tuân thủ quy định và giảm thiểu truy cập trái phép.
• Hợp tác với các bên liên quan: Xác định quyền truy cập cần thiết cho nhân viên có thể khó khăn. Do đó, việc nhận phê duyệt từ quản lý là quan trọng để đảm bảo quyền truy cập phù hợp với vai trò và trách nhiệm.

Thách thức trong đánh giá quyền truy cập người dùng

Dù đánh giá quyền truy cập người dùng là thực tiễn phổ biến, nhiều tổ chức vẫn gặp khó khăn trong triển khai. Các thách thức chủ yếu do thiếu công cụ tự động hóa UAR. Một số trở ngại thường gặp bao gồm:

• Đầu tư thời gian và nguồn lực lớn: Để điều chỉnh quyền truy cập, đội ngũ cần hiểu yêu cầu của từng nhóm và vào từng hệ thống để thu hồi quyền không cần thiết. Thiếu tự động hóa khiến quá trình này kéo dài và tốn kém.
• Thiếu khả năng hiển thị toàn diện về danh tính: Đội ngũ cần biết tài sản nhạy cảm và cách các danh tính truy cập chúng. Tuy nhiên, việc có cái nhìn tổng quát về quyền truy cập trong tổ chức là khó khăn.
• Khó khăn trong chứng minh tuân thủ: Nhiều đội ngũ phải tạo hồ sơ cho kiểm toán tuân thủ một cách thủ công, lãng phí thời gian vào việc chụp ảnh màn hình và nhập dữ liệu.
• Chu kỳ đánh giá phức tạp: Nhân viên quản lý và chủ sở hữu tài nguyên cần tham gia vào đánh giá quyền truy cập, đòi hỏi sự đồng thuận từ nhiều bên liên quan.
• Bảo trì liên tục: Sau khi điều chỉnh quyền truy cập, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc duy trì nguyên tắc quyền tối thiểu. Họ thường có nhiều yêu cầu quyền truy cập chưa được giải quyết, gây cản trở hiệu quả hoạt động nếu không xử lý kịp thời.

Tính năng giải pháp đánh giá quyền truy cập người dùng

Tổ chức có thể sử dụng giải pháp quản trị danh tính và quyền truy cập (IGA) để cải thiện đánh giá quyền truy cập người dùng. Nên ưu tiên các tính năng sau:

• Tập trung hóa quyền lợi: Các đội ngũ cần hiểu rõ từng quyền lợi và bối cảnh của việc xác định tất cả quyền truy cập. Tìm giải pháp tự động tổng hợp thông tin này để tránh theo dõi thủ công.
• Tương thích với khuôn khổ phổ biến: Giải pháp cần đồng bộ hóa quyền kiểm soát truy cập với các khuôn khổ như SOX, ISO 27001 và SOC2. 
• Tự động thu thập chứng cứ: Tạo chuỗi kiểm toán thủ công qua vé yêu cầu và bảng tính sẽ tốn thời gian. Tìm giải pháp tự động tổng hợp chứng cứ cho kiểm toán. 
• Dọn dẹp quyền truy cập không cần thiết ngay lập tức: Giải pháp nên cho phép đội ngũ quản lý quyền truy cập từ một nơi duy nhất, không cần vào từng ứng dụng.
• Hợp tác hiệu quả: Giải pháp cần có tính năng tối ưu hóa hợp tác, như nhắc nhở tự động đến người đánh giá qua các kênh hiện có.
• Điều chỉnh quyền truy cập động: Giải pháp IGA cần có tính năng tăng cường nguyên tắc quyền tối thiểu giữa các lần đánh giá quyền truy cập. Nếu không, sẽ dẫn đến việc leo thang quyền trong tổ chức.
• Tương thích với các giải pháp bảo mật danh tính khác: Giải pháp UAR nên hoạt động liền mạch với các hệ thống bảo mật khác như PAM và ITDR để đảm bảo cấp quyền đúng mức và giảm rủi ro. Tính tương thích với CIEM cũng quan trọng để duy trì nguyên tắc quyền tối thiểu.