Trong thời đại của sự kết nối và tự động hóa, chúng ta không thể phủ nhận vai trò của Hệ thống Điều khiển Công nghiệp (ICS) trong việc đảm bảo hoạt động suôn sẻ của các ngành công nghiệp lớn như sản xuất, năng lượng, và giao thông vận tải. Tuy nhiên, điều này cũng mở ra một loạt các thách thức đối với việc bảo mật ngành năng lượng, khi các hệ thống này trở nên ngày càng dễ bị tấn công.
Hệ thống Điều khiển Công nghiệp (ICS)
Hệ thống Điều khiển Công nghiệp là các hệ thống phần cứng và phần mềm được sử dụng để giám sát và điều khiển các quy trình công nghiệp. Chúng thường được tìm thấy trong các ngành công nghiệp như sản xuất, năng lượng, giao thông vận tải và cơ sở hạ tầng quan trọng khác.
Ví dụ về ICS (Source: Homeland Security)
Chức năng chính của ICS là:
- Giám sát, thu thập và xử lý dữ liệu từ các cảm biến
- Điều khiển và điều chỉnh các thiết bị như van, rơ le, khởi động động cơ và hệ thống đóng ngắt
- Cung cấp giao diện người dùng cho nhân viên vận hành
Trong ngành năng lượng, ICS đóng vai trò sống còn trong việc vận hành và duy trì các nhà máy điện, trạm biến áp, đường dây tải điện và các cơ sở quan trọng khác. Các hệ thống này giám sát và điều khiển quá trình sản xuất, phân phối và truyền tải điện năng một cách liên tục, đảm bảo cung cấp điện ổn định và an toàn cho người dân và doanh nghiệp.
Tuy nhiên, ICS cũng đối mặt với nhiều mối đe dọa an ninh mạng nghiêm trọng. Các hệ thống này thường được thiết kế với mục đích vận hành trong một môi trường độc lập và tin cậy, khiến chúng dễ bị tổn thương trước các cuộc tấn công mạng. Ngoài ra, nhiều ICS vẫn đang sử dụng công nghệ lỗi thời và kém an toàn, làm gia tăng rủi ro bị tấn công.
Đọc thêm: 5 Thiết bị kết nối mạng có rủi ro cao nhất năm 2023
Các Thách thức về trong việc Bảo mật ngành Năng lượng
Hạ tầng Cũ và Lỗi thời
Một trong những thách thức lớn nhất đối với bảo mật ngành năng lượng là việc sử dụng hạ tầng công nghệ thông tin và ICS cũ và lỗi thời. Nhiều công ty năng lượng vẫn đang sử dụng các hệ thống được thiết kế và triển khai nhiều thập kỷ trước, khi mối đe dọa an ninh mạng chưa được coi trọng như ngày nay.
Các hệ thống lỗi thời này thường thiếu các tính năng bảo mật hiện đại và có nhiều lỗ hổng bảo mật tiềm ẩn, đồng thời khó khăn trong việc cập nhật và nâng cấp. Điều này tạo ra cơ hội cho các tin tặc khai thác và xâm nhập vào các hệ thống này.
Thiếu Nhận thức và Đào tạo về An ninh Mạng
Một thách thức khác đối với bảo mật ngành năng lượng là sự thiếu nhận thức và đào tạo về an ninh mạng cho nhân viên. Đa số các công ty năng lượng tập trung vào việc duy trì và vận hành hệ thống, trong khi bỏ qua việc đầu tư vào đào tạo an ninh mạng cho nhân viên.
Người dùng đang thiếu nhận thức về rủi ro an ninh mạng
Nhân viên không được đào tạo đầy đủ về các mối đe dọa an ninh mạng phổ biến và cách phòng ngừa chúng, dẫn đến việc họ có thể rơi vào các kế hoạch tấn công mạng một cách dễ dàng. Để giảm thiểu rủi ro, các công ty cần tăng cường chương trình đào tạo an ninh mạng cho nhân viên của mình.
Tính Tương thích và Tính Tương tác
Một vấn về cần phải được giải quyết nữa trong lĩnh vực bảo mật ngành năng lượng là tính tương thích và tính tương tác giữa các hệ thống khác nhau. Do sự phức tạp và đa dạng của các hệ thống ICS, việc đảm bảo tính tương thích và tương tác giữa chúng trở thành một vấn đề quan trọng.
Việc triển khai các biện pháp an ninh mạng có thể ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động của các hệ thống, đặc biệt là trong môi trường yêu cầu sự ổn định và liên tục như ngành năng lượng. Để giải quyết vấn đề này, các công ty cần thiết kế các giải pháp an ninh mạng linh hoạt và hiệu quả để đảm bảo tính tương thích và tương tác giữa các hệ thống.
Công tác Tăng cường an ninh bảo mật của Tập đoàn Điện lực Việt Nam
Hội nghị truyền hình Thực hiện an toàn thông tin trong EVN, tại đầu cầu trụ sở Tập đoàn (Nguồn: EVN)
Hội nghị trực tuyến tại Hà Nội về an toàn thông tin trong Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã nhấn mạnh về việc tăng cường công tác an ninh bảo mật trong toàn bộ hệ thống của tập đoàn. Các nguy cơ tấn công mạng đang gia tăng, đặc biệt là vào các hệ thống công nghiệp trọng yếu như SCADA/ICS. Các biện pháp trọng tâm bao gồm:
- Hoàn thiện hệ thống chính sách, quy định về an ninh thông tin: Xây dựng và ban hành nhiều văn bản quy phạm về an ninh mạng, bao gồm Quy định về quản lý an ninh thông tin trong EVN, Hướng dẫn bảo vệ hệ thống SCADA/ICS,… Các quy định này nhằm thiết lập khung pháp lý chặt chẽ cho hoạt động bảo mật thông tin trong toàn Tập đoàn.
- Nâng cao nhận thức và đào tạo cho cán bộ nhân viên: Thường xuyên tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về an ninh mạng cho cán bộ nhân viên ở mọi cấp bậc. Các nội dung đào tạo tập trung vào nâng cao kiến thức về các mối đe dọa mạng, kỹ năng sử dụng các công cụ bảo mật, và quy trình xử lý sự cố an ninh mạng.
- Triển khai các giải pháp kỹ thuật tiên tiến: Đầu tư vào các giải pháp bảo mật mới nhất như tường lửa thế hệ tiếp theo, hệ thống ngăn ngừa xâm nhập (IPS), hệ thống phát hiện xâm nhập (IDS),… Các giải pháp này được triển khai đồng bộ trên toàn hệ thống CNTT và hệ thống vận hành của EVN, giúp bảo vệ hiệu quả trước các cuộc tấn công mạng tinh vi.
- Phát triển các trung tâm điều hành an ninh (SOC): Thành lập các SOC để giám sát hoạt động an ninh mạng 24/7. Các SOC được trang bị hệ thống giám sát tiên tiến, giúp phát hiện sớm các mối đe dọa và kịp thời xử lý các sự cố an ninh mạng.
- Tăng cường hợp tác quốc tế: Tích cực tham gia hợp tác quốc tế trong lĩnh vực an ninh mạng. Tập đoàn đã ký kết nhiều hợp tác với các tổ chức quốc tế và các doanh nghiệp an ninh mạng hàng đầu thế giới để chia sẻ thông tin về các mối đe dọa mạng, trao đổi kinh nghiệm bảo mật, và học hỏi các giải pháp tiên tiến.
Đọc thêm: Quản lý rủi ro bảo mật trong ngân hàng
Kết luận
Việc đầu tư vào công nghệ an ninh mạng tiên tiến, xây dựng chính sách và quy trình an ninh mạng, tăng cường đào tạo an ninh mạng cho nhân viên, và xây dựng hệ thống giám sát và phản ứng là những biện pháp cần thiết để bảo vệ hệ thống ICS và ứng phó với các mối đe dọa an ninh mạng ngày càng phức tạp. Chỉ khi các công ty năng lượng thực sự chú trọng và đầu tư vào an ninh mạng, họ mới có thể đảm bảo sự ổn định và an toàn cho hệ thống và dịch vụ của mình.
